VEB.net maakt gebruik van cookies om het gebruiksgemak van de website te verbeteren. 

Hoe kan de Telegraaf het kodakscenario voorkomen?

Terwijl de Telegraaf Media Groep zelf een televisiestation aan het optuigen is, leed het mediabedrijf afgelopen jaar een miljoenenverlies door een speculaties in de Duitse tv-zender ProSieben.

De Telegraaf-groep heeft belegd en verloren. Hopelijk gokt het beter als het gaat om de eigen toekomst, nu het huidige businessmodel wankelt. Saneren is daarbij een pijnstiller maar geen medicijn.

Nadat Telegraaf Media Groep (TMG) in 2007 de grootste winst in haar geschiedenis boekte, werd in 2008 het grootste verlies ooit bekend gemaakt. Hoofdreden voor beide records was ProSieben, waaraan TMG SBS had verkocht, in ruil voor een aandelenbelang.

TMG werd dubbel getroffen door de fikse daling van het aandeel ProSieben in 2008, aangezien ze naast het waardeverlies als aandeelhouder ook werd gedwongen veel meer aandelen te kopen tegen een koers die ver boven de markt lag.

Dit tweede element, veroorzaakt door de geschreven put optie die in de deal met ProSieben besloten lag, kreeg kritiek tijdens de vergadering met aandeelhouders vandaag. TMG had niet moeten speculeren en niet akkoord mogen gaan met de geschreven put.

Als alternatief had ze deze verplichting (tegen betaling) moeten overdragen aan een andere partij, of anderszins afdekken via financiële instrumenten (opties). Uiteindelijk werd in 2008 maar liefst 295 miljoen euro afgeboekt op ProSieben.

Desondanks hadden de commissarissen niet overwogen het bestuur op te roepen hun verkregen bonus over 2007 van twee maandsalarissen terug te storten, terwijl inmiddels geconstateerd kan worden dat de zaken te rooskleurig in de boeken stonden. President-commissaris en grootaandeelhouder Alexander van Puijenbroek leek zelfs verbaasd over de suggestie.

Kodak-scenario
Belangrijker dan het debacle met ProSieben zijn de structurele problemen van TMG, waarbij een Kodak scenario niet onmogelijk is. Radicale technologische en marktontwikkelingen  kunnen van een winstgevend bedrijf een uiteindelijk stervende cash cow maken.

Het business model van de printdivisie van TMG leunt op twee poten, die beiden structureel aan het wankelen zijn, dus nog afgezien van de kredietcrisis. Enerzijds wordt het advertentiemodel bedreigd door internet, waarbij Google een steeds dominantere positie inneemt.

Anderzijds heerst bij jongere lezers steeds meer de verwachting dat informatie en ook kranten gratis moeten zijn, waarmee de inkomstenstroom uit abonnementen en losse verkopen onder druk komt. Dit betekent dat de prijsverhogingen van TMG alleen maar tijdelijk de marges op peil te kunnen houden.

Solide, maar dan?
Om verder de marges te ondersteunen reorganiseert TMG, waarvoor in 2008 een voorziening van 52 miljoen euro werd genomen. Het risico bestaat dat ontslagen in de redactionele kant neerkomen op het snijden in eigen vlees.

Voortgaande saneringen zouden weliswaar op papier en voor de korte termijn een margeverbetering genereren, maar uiteindelijk zou de onderneming geheel afgeslankt en in goede gezondheid haar ondergang tegemoet kunnen zien.

Beleggers twijfelden dan ook of de vele initiatieven van TMG voldoende zullen opleveren om een toekomstige afname van het rendement van haar dominante krantenpoot te compenseren.
Het bestuur van TMG kreeg zelfs een veeg uit de pan van het eigen administratiekantoor. Die typeerden de leiding van het bedrijf als "zoekend en zwalkend."

Toch verdient de onderneming lof voor de sterke balans, waarmee TMG niet alleen de kredietcrisis goed kan doorstaan, maar ook kansen voor goedkope overnames kan aangrijpen.

Bestuursvoorzitter Ad Swartjes en financieel directeur Fred Arp erkenden de moeilijke omstandigheden, maar wezen op de teruglopende afhankelijkheid van TMG van de printdivisie. De kranten leverden nog maar 80 procent van de omzet en "slechts" 60 procent van de operationele winst (EBITA).

Tientallen jaren toezicht
Duidelijk is in ieder geval dat de Telegraaf behoefte heeft aan deskundige mediamensen met een frisse kijk. De kans dat die frisse blik uit de raad van commissarissen komt lijkt klein.
De zetels plakken daar al jaren.

De VEB stemde dan ook tegen de herbenoeming van W. Van Voorden, die al sinds 1997 commissaris was. Dit gaat tegen de richtlijnen van de Code Tabaksblat (maximaal 12 jaar). Toch is Van Voorden nog een relatieve nieuwkomer: een commissaris is al lid sinds 1980, terwijl de president-commissaris er al vanaf 1975 bijzit.